Open brief aan koning Willem-Alexander

Open brief aan Zijne Majesteit koning Willem-Alexander

Geachte Majesteit,

Op 7 februari brengt u op uitnodiging van president Xi Jinping een werkbezoek aan China. Onder aanvoering van minister Halbe Zijlstra van Buitenlandse Zaken wordt er uitgebreid gesproken over het verder intensiveren van de handelsrelatie. Ik weet, uw rol is ceremonieel. En het past niet om u op uw geweten aan te spreken. En dat hoeft ook niet. Ik weet dat de schending van de mensenrechten in het al meer dan 65 jaar lang door China bezette Tibet u aan het hart gaat. Immers, in 2008, nog maar tien jaar geleden, liet u op de website van het Koninklijk Huis optekenen bezorgd te zijn over de ontwikkelingen in Tibet, ‘net als iedereen’. U vond dat er ‘moest worden gestreefd naar een vreedzame oplossing, met respect voor de mensenrechten, waarbij rekening moet worden gehouden met de positie van alle bevolkingsgroepen’.

Wat betreft de situatie in Tibet is er in ieder geval geen enkele reden om uw uitspraken van toen te herzien. Integendeel. Op het moment dat u op 7 februari aanschuift voor het diner, ‘genieten’ er op een afstand van nog geen drie en een half uur vliegen honderden politieke gevangenen in Tibet van een heel ander soort Chinese gastvrijheid. Ze worden gedood of, als het meezit, ‘alleen maar’ gemarteld, omdat ze hun eigen Tibetaanse taal willen spreken in plaats van gedwongen Chinees. Of omdat ze niet Xi Jinping, maar de Dalai Lama als enige leider van Tibet erkennen. Volgens China is de Dalai Lama een terrorist en is dat reden om iedereen te laten boeten, die zich met hem inlaat. Dat u enige jaren geleden in de Nieuwe Kerk in Amsterdam een onderhoud heeft gehad met de Dalai Lama spreekt dus wat China betreft niet in uw voordeel.

Iemand, die net als u, het lef had om de Dalai Lama te ontmoeten, was Barack Obama. Toen hij in 2009 de Dalai Lama ontving in het Witte Huis, werden twee dagen later de door China aan een Amerikaanse dierentuin geschonken babypanda’s teruggevorderd door de Chinese regering. Zou Ouwehands Dierenpark dus hopen dat u de Tibetaanse kwestie niet aankaart tijdens uw bezoek?

En dat is nu precies het probleem waar de wereld mee worstelt. China houdt landen waar het veel handel mee drijft economisch in de houdgreep door represailles in het vooruitzicht te stellen wanneer geageerd wordt tegen het Chinese mensenrechtenbeleid. China strafte Noorwegen met handelsrestricties nadat het Noorse Nobelcomité in 2010 zijn vredesprijs gaf aan de gevangen Chinese dissident Liu Xiaobo, die inmiddels in hechtenis is overleden. Zuid-Afrika durfde het niet aan om de Dalai Lama tot het land toe te laten wegens grote handelsbelangen met China. De lijst van landen die gebukt gaan onder de Chinese toorn is oneindig lang.

Hoe moeten we hier als Nederland mee omgaan? Om te beginnen helpt het dat minister Zijlstra na onze intensieve lobby inmiddels de toezegging heeft gedaan om de mensenrechten in Tibet aan de kaart te stellen. Wij hopen van ganser harte dat hij dit niet alleen voor de bu?hne doet. Er verandert niets, zolang we blijven zwijgen en China als een normale handelspartner blijven beschouwen. Het Tibetaanse volk zal gewoon verder blijven lijden onder het juk van de Chinese bezetters. Mocht minister Zijlstra zijn toezegging tijdens het bezoek in China vergeten, wilt u hem dan daaraan herinneren?

Majesteit, u bent in deze kwestie met handen gebonden en mag als koning officieel geen standpunt innemen. Maar geloof mij dat veel Nederlanders uw tien jaar geleden verkondigde mening delen. Tegen hen wil ik zeggen dat er een mogelijkheid is deze mening vrijelijk te verkondigen door een petitie te tekenen op de website savetibet.nl.

Ik wens u veel wijsheid een goede reis.

Met de meeste hoogachting,

Tsering Jampa

Directeur International Campaign for Tibet Nederland